Ինչպես է համավարակի պայմաններում աշխատանքը կազմակերպում Արցախի «Մատենադարան-Գանձասար» գիտամշակութային կենտրոնը, ի՞նչ հետաքրքիր ցուցադրություններ են գործում, և երբ նորերը կբացվեն. այս և այլ թեմաների շուրջ է զրույցը կենտրոնի տնօրեն ԱՐԱՄ ԹՈՐՈՍՅԱՆԻ հետ։
(հրապարակումը պատրաստվել է սեպտեմբերի 27-ից առաջ)
-Համավարակը ստիպեց, որ աշխատանքում մի շարք ոճային փոփոխություններ լինեն։ Թերևս դրանք իրենց հերթին մեծ խնդիրներ են առաջացնում։ Կխնդրեի ասեք, թե այս ժամանակաշրջանում ինչպես ապրեց «Մատենադարան-Գանձասարը», ի՞նչ ընթացք ստացավ մշակութային կյանքը։
-Կենտրոնը, որ Երևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարանի մասնաճյուղն է, թանգարանային մասի դռները փակեց մայր կառույցի թանգարանային համալիրի հետ միաժամանակ: Բայց Մատենադարանը շարունակեց իր բազմավեկտոր գործունեությունը: Մայր կառույցը լույս ընծայեց մի շարք արժեքավոր հրատարակություններ: Մասնաճյուղի առումով նշեմ, որ հրատարակվեց «Բանբեր Մատենադարանի»-ի 29-րդ համարը. ծավալուն այդ համարում ներառված են 2019 թ. օգոստոսի 26-27-ին «Մատենադարան-Գանձասարում» տեղի ունեցած «Հայոց Արևելից կողմանք (Արցախ, ՈՒտիք). պատմություն և մշակույթ» միջազգային հայագիտական գիտաժողովի նյութերը: Միջազգային այդ գիտաժողովն առաջինն էր մասնաճյուղում, մասնակցում էին հեղինակավոր հայագետներ ոչ միայն Հայաստանից և Արցախից, այլև եվրոպական երկրներից և ԱՄՆ-ից: Զբոսավարների մասնագիտական գիտելիքների զարգացման և խորացման առումով կարևոր դեր է խոստանում ունենալ նաև լույս տեսած արժեքավոր մեկ այլ հրատարակություն` «Պատմության և մշակույթի հարցեր. օժանդակ ձեռնարկ զբոսավարների, երիտասարդ գիտաշխատողների, ասպիրանտների և հայցորդների համար» գիրքը: Ժողովածուն ներկայացնում է Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարանի ցուցադրությունն ուղեկցող և միջնադարյան պատմության ու մշակույթի բազմաբնույթ հարցերին նվիրված հոդվածներ, որոնք դասախոսությունների տեսքով 2018 թ. ընթացքում ներկայացվել են Մատենադարանի զբոսավարներին և երիտասարդ գիտնականներին՝ նպաստելով նրանց մասնագիտական գիտելիքների ու հմտությունների բարելավմանը: Այս ձեռնարկը կդառնա նաև մասնաճյուղի զբոսավարների և ցուցասրահի հսկիչների սեղանի գիրքը:
-Համավարակի պայմաններում առցանց հարթակում ի՞նչ գործունեություն ծավալեց «Մատենադարան-Գանձասարը»։
-Համավարակի օրերին նաև մեկնարկեց Մատենադարանի նոր կայքէջի ստեղծման ուղղությամբ աշխատանքը: Ժամանակակից և բազմաֆունկցիոնալ կայքում մասնաճյուղը ներկայացված է լինելու առանձին բաժնով: Մենք խնդիր ունենք թվային հարթակներում մեր գործունեությունն է՛լ ավելի մատչելի, հասանելի ու որակյալ դարձնելու: Այս առումով ընդգծեմ, որ համավարակի բուռն շրջանում «Մատենադարան-Գանձասար» գիտամշակութային կենտրոնը սոցցանցերում, ինչպես նաև տարբեր հեռուստաալիքներով, այցելուներին ակտիվ ներկայացրեց ցուցադրվող նմուշներից մի քանիսը: Ի հեճուկս համավարակի, մասնաճյուղում բացվեց նաև 4-րդ ժամանակավոր ցուցադրությունը` նվիրված բանասեր, պատմաբան, աշխարհագրագետ, թարգմանիչ և բանաստեղծ Ղևոնդ Ալիշանի 200-ամյակին: Սեպտեմբերի 8-ից «Մատենադարան-Գանձասար» կենտրոնի թանգարանային մասը վերաբացվեց այցելուների համար: Մեր այցելուները կարող են տեսնել նաև այս ժամանակավոր նոր ցուցադրությունը: Ընդհանուր առմամբ, համավարակը որոշակի խոչընդոտներ ստեղծեց, բայց, իմ խորին համոզմամբ, այս շրջանը մեր գործունեությունը վերաիմաստավորելու, նորովի գնահատելու և նոր մոտեցումներ մշակելու հնարավորություն և առիթ ընձեռեց: Վստահ եմ` մենք կկարողանանք հաղթահարել դժվարությունները, համավարակի հետևանքները:
-Զբոսաշրջիկների համար «Մատենադարան-Գանձասարը» նորություններ ունենալու՞ է։
-Անշուշտ։ Ամեն տարի մենք, այսպես ասած, թարմացնում ենք ցուցադրությունը, կազմակերպում ժամանակավոր ցուցադրություններ։ Նախատեսում ենք առաջիկայում ցուցադրության մեջ ներառել նոր արխիվային արժեքավոր փաստաթղթեր։
-2020 թվականի ընթացքում ծրագրեր հասցրի՞ք իրականացնել։
-Համավարակը խոչընդոտեց մի շարք ծրագրերի իրականացմանը, տարվա մեծ մաում աշխատանքը կաթվածահար էր եղել. չեղարկվեց այս տարվա մեր կրթական խոշոր ծրագիրը։ «Ծաղկելու արվեստը» մանկապատանեկան մանրանկարչական ամառային դպրոցը, որը պետք է տեղի ունենար հուլիս-օգոստոս ամիսներին և ընդգրկեր շուրջ հարյուր 11-16 տարեկան շնորհալի երեխաների ու պատանիների, կանցկացնենք հաջորդ տարի՝ 2021 թվականին, իհարկե, եթե համավարակը նոր բարդություններ չառաջացնի։ Այնուամենայնիվ, ինչպես արդեն նշեցի, ժամանակավոր նոր ցուցադրություն ունենք, արժեքավոր հրատարակության շնորհանդես ենք նախատեսում անցկացնել, թվային հարթակում աշխատանքներն ամենօրյա բնույթ են կրում։
Զրույցը`
Վովա ԱՐԶՈՒՄԱՆՅԱՆԻ